[Show all top banners]

Bishnu Gautam

More by Bishnu Gautam
What people are reading
Subscribers
:: Subscribe
Back to: Kurakani General Refresh page to view new replies
 “पृथ्वी बचाउँ” अभियानमा तपाईलाई स्वागत छ
[VIEWED 2982 TIMES]
SAVE! for ease of future access.
Posted on 05-07-13 9:36 AM     Reply [Subscribe]
Login in to Rate this Post:     1       ?     Liked by
 

“पृथ्वी बचाउँ” अभियानमा तपाईलाई स्वागत छ


एक्काईशौं शताब्दिसम्म आईपुग्दा मानिसले ज्ञान र विज्ञानका क्षेत्रमा लामै फड्को मारिसकेको छ । विकास प्रक्रियामा अघि बढ्दै जाँदा कृत्रिम सुखसुविधा थपिँदै गएतापनि प्राकृतिक सम्पदा र बनपैदावर जोगाउन नसक्दा मानव जीवन झन् जोखिमपूर्ण हुँदैछ । विश्व क्षयिकरण उन्मुख छ र समयमै ठोस कदम नचालेमा पृथ्वीबाट जीवको अस्तित्व नै समाप्त हुने खतरा छ । आज जुन सुन्दरता हामीसँग छ, त्यो कालक्रममा असुन्दर अस्तिपञ्जर बन्न सक्छ ।
नेपालको सन्दर्भमा कुरा गर्दा हामीसँग आज प्रशस्त प्राकृतिक वैभव छ । गगनचुम्बी सेता हिमाल, तिनकै हिउँ पग्लेर जमेका हिमताल, बगेका हिमनदीहरु बर्षेनी लाखौं पर्यटकलाई आकर्षित गरिरहेछन् । सिंचाईको भण्डार, जलश्रोतको आधार ती नदीनालाहरुमा साहसिक जलयात्रा समेत गर्न सकिन्छ । प्रदुषण र प्राकृतिक विनासको यही अवस्था कायम रहेमा केही दशकमै ती सुन्दर सेता हिमाल नाङ्गा डाँडामा रुपान्तरित हुनेछन् । कञ्चन पानी बग्ने नदीमा कमिला हिंड्नेछन् । सिमसारमा खेल्ने जीवहरुको पनि अस्तित्व हराउनेछ । तब जैबिक विविधताको भण्डार ईतिहासका पानामा सिमित हुनेछ । वातावरणीय असन्तुलन बढ्ने छ । कयौं जीवहरु लोप हुनेछन् भने भूक्षय बढ्नेछ साथै पानीका मूल सुक्नेछन् । यसको प्रभाव सारा विश्वलाई नै पर्नेछ ।
प्राकृतिक सम्पदा नाश हुँदै जाँदा पृथ्वीमा प्रकोपहरुका साथै जलबायु परिवर्तनका नकारात्मक असरहरु बढ्दै गएका छन् । एक शताब्दिको अवधिमा कार्बन डाईअक्साईडको मात्रा वातावरणमा २५ देखी ३९ प्रतिशतसम्मले बृद्धि भएको छ । भूमण्डलमा अन्य प्रदुषक तत्वहरुको उपस्थिति पनि बढ्दो छ । एकातिर मानिस खान नपाएर मर्दैछन्, अर्कातिर रोटी नहुनेका हातमा विनाशकारी र घातक हतियार थमाईन्छन् । मानिसको चेतनास्तर समयानुकुल उकासिन सकेको छैन भने अर्को ग्रहमा गएर भए पनि बाँच्न सकिन्छ भन्ने अतिवादीहरु समेतका कारण पृथ्वी कुरुप बन्दै गएको छ । पृथ्वीको सुन्दरता र वैभव जोगाउन सबै प्रतिबद्ध भै लाग्नु जरुरि भैसकेको छ ।
वातावरण सन्तुलन कायम राखी पृथ्वीलाई दरपुस्तासम्मका लागि बस्न योग्य बनाउने धेरै कुराहरुमध्ये बृक्षारोपण सजिलो र प्रभावकारी माध्यम हो । यसका लागि कसैको मुख नताकी स्थानियस्तरमा उपलब्ध श्रोत, साधन र जनशक्ति प्रयोग गर्न सकिन्छ । विज्ञानको देनलाई अनुशरण गर्दै त्यसका नकारात्मक प्रभावलाई न्युन गर्ने तरिका पनि हो यो । रुख सुन्दर हुन्छन् र फरक रुखका फरक विशेषता हुन्छन् । एउटै रुखमा पनि मौषम अनुसारको परिवर्तन देख्न सकिन्छ । रुखलाई हेरेर हामी आनन्द अनुभुत गर्न सक्छौं ।
रुखको व्यक्तिगत महत्व
संसारमा करिब २३ हजार किसिमका रुखहरु छन् । प्रत्येक व्यक्तिले हरेक बर्ष १८ ईन्चको सय फुट रुख बराबरको काठ र कागजका सामाग्री प्रयोग गर्छन् । रुखबाट ५००० भन्दा बढि सामाग्री बन्न सक्छ ।सबैभन्दा ठूलो कुरा त रुखले हावामा भएको कार्बनडाईअक्साईड लिएर हामीलाई बाँच्नका लागि अक्सिजन दिन्छ । एउटै ठूलो रुखले एक दिनमा चार जना मान्छेलाई पर्याप्त मात्रामा अक्सिजन पु¥याउन सक्छ । अमेरिकी कृषि विभागका अनुसार एक एकड जमिनमा फैलिएको जंगलले ६ टन कार्बनडाईअक्साईड लिएर चार टन अक्सिजन फाल्न सक्छ । यो भनेको १८ जना मानिसको बार्षिक आवश्यकता हो ।
वातावरणीय तथा पर्यावरणीय भूमिका
घाम, पानी र हावाको असरलाई समायोजन गरी रुखले वातावरणीय संतुलन कायम राख्न मद्दत गर्दछ । गर्मी मौषममा पातहरुले सूर्यका किरणलाई सोसेर र फिल्टर गरेर चिसो राख्न सहयोग पु¥याउँछन् । हुरीबतासका बेलामा हावालाई रोकेर रुखले तापमान जोगाउँछ भने असिना पानीलाई सिधै जमिनमा पर्न दिँदैन । जराले माटोलाई समातेर राख्ने हुँदा भूक्षय र पहिरो जानबाट जोगिन्छ । बर्षातको पानीलाई सोसेर यसले जमिनको पानीलाई रिचार्ज गरिरहन्छ भने अर्कातर्फ बाढिलाई पनि रोक्दछ । झरेका पातपतिंगरले माटोलाई उर्बर बनाउन मलको काम गर्दछन् । रुखले कयौं जीवको खानाको पूर्ति गर्छ भने कयौं जंगली जीवलाई बासस्थान दिन्छ ।
रुखबिरुवा, बुट्यानले हावालाई फिल्टर गरेर त्यसबाट धुलाका कण तथा कार्बन मोनोअक्साईड, सल्फर डाईअक्साईड, नाईट्रोजन डाईअक्साईड जस्ता प्रदुषक तत्वहरुलाई हटाउँछ । रुखले ध्वनीलाई पनि फिल्टर गरेर नचाहिने होहल्ला कम गर्दछ । एउटा ठूलो रुखले एक दिनमा एक सय ग्यालेन पानी जमिनबाट उठाएर हावामा फैलाउँदछ । कार्बनडाईअक्साईडलाई सोसेर रुखले हरितगृह ग्याँसका कारण बढ्ने तापक्रमलाई नियन्त्रण गर्दछ । फोटोसेन्थेसिसका क्रममा रुखले वातावरणमा भएको कार्बनडाईअक्साईड सोसेर लिन्छ र हामीले श्वास फेर्ने अक्सिजन दिन्छ ।
कार्बन र रुख सम्बन्धि तथ्यहरु
एउटा रुखले एक बर्षमा ४८ पाउण्ड सम्म कार्बन डाईअक्साईड सोसेर लिन सक्छ । एक एकड जमिन ओगटेको जंगलले एक बर्षमा एउटा कारले २६ हजार माईल गुड्दा जति कार्बनडाईअक्साईड उत्सर्जन गर्न सक्छ, त्यो बराबरको कार्बनडाईअक्साईड सोसेर लिन सक्छ । घर आँगनमा रोपिएको एउटा ठूलो रुख कोठामा राखिने र २० घण्टा चल्ने १० वटा एयर कन्डिसन बराबर हुन्छ । क्यानडाको बोरल जंगलको माटोमा कुल कार्बनको ८० प्रतिशत हिस्सा जैबिक तत्वका रुपमा संचित भएको पाईन्छ । अफ्रिका, एशिया र दक्षिण अमेरिकाका ट्रपिकल जंगलहरुमा युनिभर्सिटि अफ लिड्स्ले ४० बर्ष लगाएर गरेको अध्ययनले के देखाउँछ भने यस्ता जंगलहरुले १८ प्रतिशतसम्म कार्बन डाईअक्साइड सोसेर लिन सक्छ । केडलरको जंगलमा गरिएको एक सर्भेक्षण अनुसार जंगलका एक करोड पचास लाख रुखहरुले बार्षिक ८२ हजार टन कार्बन संचित गर्दछन् ।
अर्थतन्त्रमा रुखको योगदान
एउटा स्वस्थ रुखले हाम्रो संपत्तिको मूल्य २७ प्रतिशतसम्मले बढाउन सक्छ । प्राङ्गणमा पाँचवटा ठूला रुख भएको घरजग्गाको मूल्य साना रुख वा रुखै नभएको जग्गाभन्दा ४ प्रतिशतसम्म बढि हुन सक्छ । एक अध्ययनले देखाए अनुसार शहरी क्षेत्रमा रुखबिरुवा भएका ठाउँमा अफिस र अपार्टमेन्टहरु छिटो भाडामा लाग्छन् र तिनको भाडादर ७ प्रतिशतसम्म उच्च हुन सक्छ ।
खेती प्रणालीमा रुखबिरुवा व्यवस्थित तरिकाले रोपण गर्न सकियो भने त्यसले पोषण तथा आर्थिक उन्नति दुबै कुरामा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्न सक्छ । यसले प्रत्येक्ष रुपमा खाद्य पदार्थ दिन्छ, अथवा खेती गरिने अन्य खाद्यपदार्थको उत्पादनमा सहयोग गर्छ । खाना पकाउनका लागि ईन्धन पनि दिन्छ र कतिपय उत्पादनहरु बिक्रि पनि गर्न सकिन्छ । कतिपय जमिन यस्ता हुन्छन् जहाँ अन्य खाद्यान्नको उत्पादन राम्रो हुँदैन, त्यस्तो ठाउँमा रुख रोप्न सकिन्छ । त्यसैगरि रुख भएका ठाउँमा अन्य बालि पनि लगाउन सकिन्छ । समयक्रमसँगै जग्गामाथिको स्वामित्व घट्दोक्रममा छ । यस्तो अवस्थामा धेरै मानिसहरु आयआर्जनका लागि कृषिभन्दा बैकल्पिक पेशातिर आकर्षित हुँदै जाँदा कम लगानी र कम मेहनतमा राम्रो आम्दानी दिनेखालका फलफूलजन्य रुखविरुवा रोपण उपयुक्त विकल्प हुन सक्छ ।
व्यवस्थित बृक्षारोपणसँगै ग्रामिण र कृषि पर्यटन समेत प्रबर्धन गर्न सकिन्छ । विदेशी मुद«ा आर्जनको त्यो राम्रो तरिका हुन सक्छ । जर्जियाको म्याकोनमा हरेक बर्ष ६ लाख मानिसहरु दुई लाख चालिस हजार चेरिका रुखहरु फुलेको हेर्नकै लागि पुग्दछन् । यसबाट हरेक बर्ष करिब पैंसठ्ठि लाख डलर बराबरको राजश्व संकलन हुने गर्दछ ।
बढि भन्दा बढि विरुवा रोपौं
विश्वका लगभग ७ अर्व मानिसले बर्षमा १० वटा रुख रोपेमा ७० अर्व, आधा मात्र हुर्काउन सकेमा ३५ अर्व बिरुवा हुर्कन्छ । विश्वका गरिब देशहरुले फलफुलजन्य बिरुवा ५० प्रतिशत मात्र लगाएमा पनि प्रति बोट बराबर औसत २५ अमेरिकी डलरसम्म आय गर्न सक्नेछन् । हाम्रो देशको सन्दर्भमा पनि १ जना बराबर १० बोट फलफुल रोपन गरेमा बार्षिक ६० अर्ब रुपैयाँ आर्जन गर्न सकिन्छ । कार्बन के्रडिटमार्फत् पनि ठूलो धनराशी आर्जन गर्न सकिनेछ । कार्बन संचिति रुखको उमेरमा पनि भर पर्दछ । हुर्कँदा बिरुवाले जति संचित गर्दछन्, बुढो हुँदै जाँदा त्यो मात्रा घट्दै जान्छ । पुराना रुखहरुले संचित गर्ने कार्बन उनीहरुले श्वासप्रश्वासका क्रममा छोड्ने र कुहिएर उत्सर्जन हुने कार्बनको बराबर जस्तै हुन्छ । यसकारण पनि केही दशकको अन्तरालमा नयाँ बृक्षहरु रोपिरहनुपर्ने हुन्छ । यसरी पुनः बृक्षरोपण गर्दा काटिने पुराना रुखको काठ वापत पनि राम्रै आम्दानी गर्न सकिन्छ । नेपाललाई त्यत्तिकै भरमा विश्वको उन्नत देश बनाउन सकिन्छ र विश्व वातावरण शुद्धता र पृथ्वीको रक्षार्थ यहींबाट शंखघोष गर्न सकिन्छ ।
यस अन्तर्गत बार्षिक आय आर्जनका लागि स्थानविशेष अनुकुल उच्च आय हुने र बजारमा अत्याधिक माग रहेका फलफुलका साथै रुद«ाक्ष जस्ता विरुवाहरु र काठकै रुपमा प्रयोग हुने चन्दन, पाउलिनिया, सिसौ जस्ता विरुवाहरुको पनि रोपण गरिनेछ । वातावरण पनि जोगिने र आय आर्जन पनि गर्न सकिने यो अभियानमा बलियो जनसहभागिता हुने गरी कार्यक्रम संचालन गरिनेछ । जनपरिचालन गरी उनीहरुकै जग्गामा रुख रोपण गर्ने र रोपिएका विरुवाको जर्गेना गरी त्यसबाट आय आर्जन गर्ने कार्यमा उनीहरुकै सहभागिता हनेछ । रुख रोपण कार्यदेखी त्यसबाट आम्दानी शुरु नहुन्जेलसम्म उनीहरुको उत्साह र धैर्य बनाई राख्नका लागि बृक्षारोपण भएकै ठाउँमा नगदे बाली (तरकारी, औषधी, मसला आदि) समेत खेती गर्न उत्प्रेरित गरिनेछ । यसका लागि आवश्यक तालिमहरु पनि दिलाईनेछ । स्थानिय जनता परिचालन मार्फत् प्राप्त हुने श्रमदान बाहेक अन्य आर्थिक पाटो पनि महत्वपूर्ण हुने हुँदा आफ्नो तर्फबाट सबैले प्रतिष्ठानलाई सहयोग गर्नुहुन अनुरोध गर्दछौं । तपाईको यो लगानीले तपाईकै सन्ततिको भविष्य सुनिश्चित र सुरक्षित बनाउन मद्दत गर्नेछ । तसर्थ आउनुहोस् हात मिलाउँ ।“पृथ्वी बचाउँ” अभियानमा तपाईलाई स्वागत छ ।
Last edited: 07-May-13 10:14 AM

 


Please Log in! to be able to reply! If you don't have a login, please register here.

YOU CAN ALSO



IN ORDER TO POST!




Within last 90 days
Recommended Popular Threads Controvertial Threads
TPS Re-registration
What are your first memories of when Nepal Television Began?
निगुरो थाहा छ ??
Basnet or Basnyat ??
Sajha has turned into MAGATs nest
NRN card pros and cons?
Will MAGA really start shooting people?
Democrats are so sure Trump will win
मन भित्र को पत्रै पत्र!
Top 10 Anti-vaxxers Who Got Owned by COVID
TPS Work Permit/How long your took?
काेराेना सङ्क्रमणबाट बच्न Immunity बढाउन के के खाने ?How to increase immunity against COVID - 19?
Breathe in. Breathe out.
3 most corrupt politicians in the world
Dementia Joe has been selected to become the next President
Trumpism project 2025 everyone should read https://www.project2025.org/
आज बाट तिहारको सेल सकियो
चितवनको होस्टलमा १३ वर्षीया शालिन पोखरेल झुण्डिएको अवस्था - बलात्कार पछि हत्याको शंका - होस्टेलहरु असुरक्षित
शीर्षक जे पनि हुन सक्छ।
Disinformation for profit - scammers cash in on conspiracy theories
Nas and The Bokas: Coming to a Night Club near you
NOTE: The opinions here represent the opinions of the individual posters, and not of Sajha.com. It is not possible for sajha.com to monitor all the postings, since sajha.com merely seeks to provide a cyber location for discussing ideas and concerns related to Nepal and the Nepalis. Please send an email to admin@sajha.com using a valid email address if you want any posting to be considered for deletion. Your request will be handled on a one to one basis. Sajha.com is a service please don't abuse it. - Thanks.

Sajha.com Privacy Policy

Like us in Facebook!

↑ Back to Top
free counters