[Show all top banners]

ktmpost

More by ktmpost
What people are reading
Subscribers
:: Subscribe
Back to: Kurakani General Refresh page to view new replies
 यम बुद्धको मृत्युले जन्माएको प्रश्नः जिन्दगीलाई मृगतृष्णामा कहाँसम्म दौडाउने ?
[VIEWED 749 TIMES]
SAVE! for ease of future access.
Posted on 02-02-17 10:47 AM     Reply [Subscribe]
Login in to Rate this Post:     0       ?    
 

बुरुक्क उफ्रेर किन जानु विदेश ?

बेलायतमा ‘आत्महत्या गरेका’ भनिएका चर्चित र्‍यापर अनिल अधिकारी उर्फ यम बुद्धको शनिबार साँझ पशुपति आर्यघाटमा अन्त्येष्टि भयो । २९ वर्षे यी युवाको शरीर त खरानी भइ नै सक्यो, तर उनको चिहानबाट जन्मिएका केही प्रश्नहरु चाहिँ धुँवाजसरी मडारिइरहेका छन् । शायद, मडारिइरहनेछन् हामीमाझ ।

पारिवारिक पृष्ठभूमि

यम बुद्धको पुर्ख्याैली थातथलो मोरङ जिल्लाको सलकपुर हो । नायिका रेखा थापा र यम बुद्धको पुर्ख्याैली घर खासै टाढा होइन । यी दुबै व्यक्ति एउटै थातथलोबाट राष्ट्रिय चर्चामा आएका व्यक्तिहरु हुन् । र, संयोग पनि कस्तो परेको छ भने रेखा थापा र यम बुद्ध दुबैका परिवार एउटै पार्टीमा, अर्थात कमल थापा नेतृत्वको राप्रपामा आवद्ध छन् । यमवुद्धका मातापिता पहिल्यैदेखि राप्रपा नेपालका कार्यकर्ता हुन् । रेखा र उनकी आमा भर्खरै राप्रपामा लागेका छन् ।

यम बुद्धका पिता अम्बिकाप्रसाद अधिकारी सलकपुरका प्रतिष्ठित एवं वौद्धिक व्यक्ति हुन् । लामो समय जनप्रतिनिधिका रुपमा काम गरेका अम्बिकाप्रसादलाई स्थानीयवासीले जनसेवकका रुपमा समेत सम्झन्छन् । उनीहरु अहिले सपरिवार काठमाडौको मैतीदेवीमा बस्न थाले पनि सलकपुरमा अम्बिकाप्रसादको घर र जमीन यथावत छ । यमबुद्धका पिता आफ्नो थातथलोको मायाले मोरङ गइरहन्छन् ।

यम बुद्ध धनी बाबुका एक्ला छोरा हुन् । उनलाई आमाबुबाले समाजमा नाम र इज्जत दुबै कमाइदिएका थिए । नाममात्रै होइन, दाम पनि कमाइदिएकै थिए । मैतीदेवी चोकै छेउमा ४/५ तल्ले घर किनिदिएकै थिए । गीत-संगीतको क्षेत्रमा कलिलो उमेरमै नयाँ पुस्तामाझ चर्चा कमाइसकेका यम बुद्धलाई काठमाडौं र मोरङको सम्पत्तिले आरामका साथ बाँच्न र कला क्षेत्रमा लाग्न नपुग्ने केही थिएन ।

अष्ट्रेलियामा रहेकी छोरीले ‘आमा धेरै दुःख नगर्नु’ भनेर गाली गरे पनि यम बुद्धकी आमालाई काम नगरी खाली हात बस्न मन लाग्दैन । उनले आफ्नै व्यवसाय गरिरहेकी छिन् मैतीदेवीमा । यम बुद्धकी आमाले मैतीदेवीस्थित आफ्नै घरमा गल्र्स होस्टेल चलाएकी छिन् । छात्राहरुलाई उनी आफैं खटेर छोरीहरुलाई जस्तै हेरचाह गर्छिन् । घरको माथ्लो तलामा यम बुद्धका आमाबुबा बस्छन्, बाँकीमा उनीहरुले होस्टेल सञ्चालन गरेका छन् । घरभाडामा लगाएर चुपचाप बसे पनि खान पुग्ने यो परिवार अझैसम्म श्रम गरेरै बाँचिरहेको रहेको छ ।

यम बुद्ध वाल्यावस्थादेखि नै मेघावी थिए । आफूभित्र केही असामान्य प्रतिभा र क्षमता भएकै कारण उनी २९ वर्षको उमेरमै किशोर पुस्तामाझ लोकप्रिय भएका हुन् ।

नेपालमा मात्रै होइन, र्‍यापको क्षेत्रमा उनको प्रतिभाको क्षितिज देसान्तरसम्म उघ्रन थालिसकेको थियो । हुन सक्छ, बाँचिरहेका भए उनी विश्वस्तरकै प्रथम नेपाली र्‍यापर बन्ने थिए कि ? उनीसँग यसका लागि प्रशस्तै समय र सम्भावना थियो ।

बुरुक्क उफ्रेर किन जानु विदेश ?

यम बुद्धको मृत्यु कसरी भयो, उनले आत्महत्या गरेका हुन् या षड्यन्त्रपूर्वक हत्या गरिएको हो ? यी प्रश्नहरुको विश्लेषण गर्नुभन्दा पनि यम बुद्धको मृत्युसँगै जन्मिएको अर्को महत्वपूर्ण प्रश्न हो- उनी जत्तिको मानिस किन जानु विदेश ? के यो बाध्यता हो ? यो रहर हो ? वा नेपाली युवा पुस्तामा देखिएको गलत फहमी ? यसबारेमा सोच्नुपर्छ अब यम बुद्धको पुस्ताले ।

यम बुद्ध पारिवारिक गर्जो टार्नुपर्ने समस्याले विदेश गएका होइनन् । नेपालमा बसेर जिविकोजपार्जन हुन नसक्ने बाध्यताले अरबतिर लागिरहेका युवाहरुको जस्तो नियति थिएन उनको । तै पनि उनी विद्यार्थी भिसामा बेलायत गए । पछि पत्नीको ‘डिपेन्डेन्ट’ भएर उतै बसे । ससुराली घरमा आश्रय लिएर उनले बेलायतमा ‘कुरियर ब्याय’ (हुलाकी केटा) को काम गरे ।

नेपालको एउटा चर्चित कलाकारले यति साह्रो परनिर्भर जिन्दगी बिताइरहनुपर्ने कुनै जरुरी थिएन । यमबुद्धले आफैं रोजेको जिन्दगी थियो त्यो । जुन नेपालका आम धनीमानीका छोराछोरीमा देखिएको रोग हो यो । आफ्नो जीवनलाई कसरी बिताउने भन्ने नजान्दा यो दुर्घटना भयो । यो दुर्घटना आत्महत्या होस् या हत्या, देशको चर्चित कलाकारले यसरी विदेशिनु हुँदैनथ्यो ।

नेपालका चर्चित कलाकारहरु अमेरिका वा युरोप जान पायो भने जुत्ताका तुना पनि नबाँधी दौडन्छन् । नेपालमा हुँदा ठूलो कुरा गर्ने केही पत्रकार पनि अहिले त्यसैगरी विदेशमा पुगेर बर्गर खाँदै भाँडा माझ्दैछन् । र उनीहरु सामाजिक सञ्जालमा ‘बर्गर राष्ट्रवाद’ को वकालत गर्दैछन् ।

विदेशका कार्यक्रममा गएका कलाकारहरु उतै लुक्छन् । कोही स्वतन्त्र नेपाली नागरिकहरु नक्कली बिहेको कागज बनाएर ‘डिपेन्डेन्सी’ भिसामा विदेश हानिन्छन् । देशभित्रैको नाम, धन र सान सौगात भुलेर धनीमानीका छोराछोरीहरु समेत विदेशमा भाँडा माझ्न, लुगा थुन, ग्यास स्टेसनमा काम गर्न अनि यस्तै यस्तै काम गर्न १०/२० लाख खर्च गरेर जाने चलन छ ।

विदेश गयो भने ठूलो भइन्छ भन्ने उनीहरुलाई भ्रम छ । यता नेपालमा रहेका परिवारका सदस्यहरुलाई पनि आफ्ना छोराछोरी युरोप, अमेरिकामा छन् भने पछि छरछिमेकमा सामन्ती दम्भ देखाउन पाइन्छ भन्ने भ्रम छ । यस्तै-यस्तै भुलभुलैयामा लागेर देशका धेरै प्रतिभाहरु विदेश पलायन भइरहेका छन् । यम बुद्ध पनि यसैको एउटा बिम्ब हुन् ।

यम बुद्धले बेलायतमा जुन काम गर्दै थिए, त्यो हेय काम होइन । काम सानो-ठूलो विल्कुलै हुँदैन । हामीले कामलाई सम्मान गर्नुपर्छ । काम गरेर खानेहरु महान हुन् र काम नगरी खानेहरु चाँहि शोषक हुन् । यम बुद्धले मात्रै होइन, उनका आमाबुबाले समेत आफैं पेशा व्यवसाय गरेर बाँचेका छन् । श्रमप्रतिको अधिकारी परिवारको लगाव उदाहरणीय नै छ ।

तर, प्रश्न के हो भने यम बुद्धले आफ्नो समय र क्षमतालाई बेलायतका गल्लीमा हुलाकीका रुपमा डुलेर हैन कि देशमै बसेर सदुपयोग गर्न सक्थे र गर्नुपथ्र्यो । बेलायतमा उनी जे काम गर्दै थिए, सामाजिक सञ्जालबाट खुलासा भएपछि उनमा लज्जावोध भएको हुन सक्ने पनि केही मानिसहरुको तर्क सुनिएको छ । यदि त्यस्तो हो भने त झनै आफूले गरेको श्रममा गर्व गर्न नसक्नु उनको कमजोरी हो ।

हामी जे काम गर्छौं, त्यसमा गर्व गर्न सक्नुपर्छ । र, जे काम गर्दा लज्जावोध हुन्छ, त्यस्तो काममा हातै हाल्नुहुँदैन । भर्खरै छक्कापञ्जा पाइरेसीको बात लागेका एक किशोरले नेपालमा आत्महत्या गरे । यस्तो तरिकाले हामी कसैले पनि जीवन बिताउन हुँदैन ।

जिन्दगी त उल्लास र स्वाभिमानका साथ बिताउन सक्नुपर्छ । जिन्दगी निराशाको पर्याय होइन, उल्लास र खुशीको अर्को नाम हो र हुनुपर्छ । कमसेकम त्यस्तो बनाउने कोशिस गर्नुपर्छ । यस्तो उदाहरण यम बुद्धबाट प्रस्तुत हुन सकेन ।

मान्छे जेका लागि जन्मिएको हो, वा ऊ जे प्रतिभा लिएर जन्मिएको छ, उसले आफूमा अन्तरनिहीत प्रतिभालाई न्याय गर्नुपर्छ । मान्छेले कमसेकम आफैंलाई, आफ्नो जीवनलाई न्याय गर्नुपर्छ । यम बुद्धले बेलायतगमनको जुन बाटो रोजे, उनले आफैंलाई न्याय गर्न सकेनन् ।  परिवारलार्इ पनि न्याय गरेनन् । उनको यो त्रुटीबाट हामी बाँचेकाहरुले पाठ सिक्न जरुरी छ ।

विदेश जान पाइन्छ भनेपछि नागरिकता त्याग्न तयार हुने, कोही भुटानी शरणार्थी बनेर विदेश जाने अनि कोही नक्कली श्रीमान-श्रीमती बनेर विदेश जाने विकृति नेपालमा बढेकै हो ।

स्टुडेन्ट भिसा विदेशमा पढ्नका लागि हैन कि विदेश पलायनको एउटा बाहना बनेको छ । विदेशमा जस्तै स्तरीय पढाइ नेपालमा पनि हुन्छ । नेपाली शैक्षिक उत्पादन विदेशमा भन्दा राम्रो हुन थालेको छ । मेडिकल साइन्स पढ्न विदेशबाट विद्यार्थीहरु काठमाडौं आउन थालिसकेका छन् । यस्तो अवस्थामा विदेशमा एउटा फ्याल्टमा खुलेको हरिप कलेजको स्पोन्सर मिलाएर दौडने रोग धेरै नेपालीमा लागेको छ ।

नेपालको बोर्डिङ स्कुलमा पढेका यम बुद्ध पनि सुरुमा पढ्नकै लागि भनेर बेलायत हानिएका हुन् । वा उनको परिवारले छोरालाई विदेशमा पढाउनुमा फलीफाप हुने ठान्यो ।

विवाह उर्फ ‘डिपेन्डेड म्यारिज’

‘एनी हाउ विदेश जाउ’ भन्ने विकृतिकै कारण विवाहजस्तो पवित्र सामाजिक सम्बन्धसमेत धुमिल बनेको छ । पैसाको लालसा र विदेश जान पाइने भ्रामक स्वार्थमा केन्दि्रत विवाहले पारिवारिक सुख बिथोलिने गरेको छ ।

मन मिल्ने ‘लाइफ पार्टनर’ खोज्नुको साटो स्वार्थजडित ‘डिपेन्डेन्सी बिहे’ मौलाएको छ । परिणामस्वरुप यसले मानिसहरुमा कुण्ठा, डिप्रेसन र निराशा जन्माउने गरेको छ ।

एक महिनाअघि फ्रान्समा पूर्वयुवराज पारसका साथीले यही कारणले आत्महत्या गरे । दुई साताअघि अष्ट्रेलियामा एक जना डिपेन्डेड अर्थात ‘कागजी लोग्ने’ ले पत्नीलाई कोमामै छाडेर उपचार खर्च कुम्ल्याएर भागे । नेपालमा अहिले तिनको खोजी भइरहेको छ ।

पछिल्लो समय यम बुद्ध बेलायतस्थित ससुराली घरको बाथरुममा मृत भेटिए । कामना गरौं, यो घटना आत्महत्यामै सीमित होस् । तर, यसले केचाहिँ प्रमाणित गरिसकेको छ भने यम बुद्धको ससुराली घर उनका लागि बैकुण्ठजस्तो भएन, मसान-घरजस्तो भैदियो, त्यही भएर त उनले आत्महत्याको बाटो रोजे । यमलोकको बाटो रोजे ।

त्यसैले अब डलरको मृगमरिचिकामा दौडेर ‘डिपेन्डेन्सी म्यारिज’ गर्ने अनि कसैसँग लेपासिएर विदेशतिर दौडने भन्दा कमसकेसम्म स्वदेशमै केही इलम गरेर जीवन बिताउने विषयमा पो किशोर पुस्ताले सोच्ने हो कि ?

जिन्दगीलाई कहिलेसम्म मृगमरिचिकामा दौडाउने ? यम बुद्धबाट सिकौं । फ्रस्टेसन बोकेर विदेशमा बस्नुभन्दा आफ्नै घर गाउँमा फर्केर केही गरौं । विदेशमै खुशी भइएको छ भने मात्रै विदेशमा बसौं ।
जहाँ बसे पनि मान्छेले आफूले टेकेको ठाउँमा खुशी फुलाउन सक्नुपर्छ । विदेशमा बाध्यता, रहर वा भ्रम जेसुकै कारणले बसिरहेका नेपाली दाजुभाइ दिदीबहिनीहरुको चित्त दुखाउने यो टिप्पणीकारको मनशाय होइन । तथापि देशलाई हराभरा बनाउने हो भने आफ्नो मातृभूमिलाई केही न केही योगदान हामी सबैले दिनैपर्छ भन्नेमात्रै आशय व्यक्त गर्न खोजिएको हो ।

अर्को प्रश्नः मृत्युको कारण के हो ?

यम बुद्धले बेलायतस्थित ससुराली घरको बाथरुममा झण्डिएर आत्महत्या गरेको भनिएको छ । कतै उनले आत्महत्या गरेका हैनन् कि भन्ने प्रश्न पनि उनका फ्यान एवं शुभचिन्तकहरुले उठाइरहेका छन् । कतिपय मिडियामा यम बुद्धले गरेको भनिएको ‘आत्महत्या’ माथि विभिन्न कोणबाट विश्लेषणात्मक प्रश्नहरु समेत उठाइएको छ ।

गत शनिबार राति लण्डन साउथ ह्यारोस्थित आफ्नै ससुराली घरको बाथरुममा झुण्डिएको अवस्थामा उनी मृत फेला परेको समाचार आएको छ । राति ड्युटीबाट फर्केपछि श्रीमतीसँग बसेर वाइन खाएको र सँगै सुतेको भए पनि उनी बाथरुम गएको श्रीमतीलाई थाहा नभएको अनि सोही घरमा बस्ने व्यक्तिले बिहान बाथरुम जाँदा शव भेटेको भनिएको छ ।

कतिपयले के तर्क गरेका छनु भने बेलायतको बाथरुममा झुण्डिने ठाउँ हुँदैन, राति सँगै सुतेकी श्रीमतीले बिहानसम्म किन थाहा पाइनन् । उनको बंगारो खुस्किएको भेटियो, बाथरुमको चाबी कसरी खुल्यो भन्नेजस्ता प्रश्नहरु उठाइएको पाइन्छ ।

तर, यी विषयहरु तथ्यबाट पुष्टि नहुँदासम्म अप्रमाणिक कथनहरु मात्रै हुन् । र, हचुवामै हामीले यस्ता प्रश्नहरु उठायौं भने पत्नी र आफन्तजनमा अन्याय पनि हुन जाने भएकाले यी विषयहरुमा हामी सबैले गम्भीर बन्नुपर्ने हुन्छ । र, परिवारजनले पनि घटनालाई लुकाएर हैन कि धैर्यतापूर्वक अनुसन्धानलाई सहयोग गरेर नै यस्ता प्रश्नहरुको तार्किक समाधान गर्न सकिने छ । यसबारेमा बहस वा विश्लेषण गर्नका लागि तथ्यहरुको जरुरत पर्छ । विदेशमा भएको यो दुर्घघटनाबारे नेपालमा बसेर यस्तो भयो होला, उस्तो भयो होला भन्नु अनुमान मात्रै हुन सक्छ ।

यो लेखको उद्देश्य यम बुद्धले आत्महत्या गरेका हुन् वा उनको हत्या भएको हो भन्नेबारेमा विश्लेषण गर्ने होइन । यो लेखको उद्देश्य के मात्रै हो भने मेघावी प्रतिभाका धनी यम बुद्धले जुन तरिकाले जीवन बिताए, त्यो गलत तरिका थियो र त्यसबाट नेपालको नयाँ पुस्ताले नकारात्मक पाठ सिक्नुपर्छ भन्ने हो ।

एकजना विद्वानले ठीकै भनेका हुन्, मान्छेले आफ्नो इतिहास आफैं बनाउँछ, तर आफूले चाहेजस्तो कहिल्यै बनाउन सक्दैन ।

२०७३ माघ १७ गते ११:३५ मा प्रकाशित

http://www.onlinekhabar.com/2017/01/535774/#.WJK6sq-v81k.facebook


 


Please Log in! to be able to reply! If you don't have a login, please register here.

YOU CAN ALSO



IN ORDER TO POST!




Within last 90 days
Recommended Popular Threads Controvertial Threads
शीर्षक जे पनि हुन सक्छ।
NRN card pros and cons?
What are your first memories of when Nepal Television Began?
TPS Re-registration
Democrats are so sure Trump will win
Basnet or Basnyat ??
nrn citizenship
Sajha has turned into MAGATs nest
Nas and The Bokas: Coming to a Night Club near you
डीभी परेन भने खुसि हुनु होस् ! अमेरिकामाधेरै का श्रीमती अर्कैसँग पोइला गएका छन् !
3 most corrupt politicians in the world
if you are in USA illegally and ask for asylum it is legal
Top 10 Anti-vaxxers Who Got Owned by COVID
आज बाट तिहारको सेल सकियो
निगुरो थाहा छ ??
Why are democrats allowing hundreds of thousands of illegal immigrants across the border
Poonam pandey - death or suicide?
ढ्याउ गर्दा दसैँको खसी गनाउच
Doctors dying suddenly or unexpectedly since the rollout of COVID-19 vaccines
काेराेना सङ्क्रमणबाट बच्न Immunity बढाउन के के खाने ?How to increase immunity against COVID - 19?
Nas and The Bokas: Coming to a Night Club near you
NOTE: The opinions here represent the opinions of the individual posters, and not of Sajha.com. It is not possible for sajha.com to monitor all the postings, since sajha.com merely seeks to provide a cyber location for discussing ideas and concerns related to Nepal and the Nepalis. Please send an email to admin@sajha.com using a valid email address if you want any posting to be considered for deletion. Your request will be handled on a one to one basis. Sajha.com is a service please don't abuse it. - Thanks.

Sajha.com Privacy Policy

Like us in Facebook!

↑ Back to Top
free counters